Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2022 yılı İstatistiklerle Yaşlılar verisini paylaştı. Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ise 2017 yılında yüzde 8,5 iken, 2022 yılında yüzde 9,9’a yükseldi. Yaşlı nüfusun 2022 yılında yüzde 44,4’ünü erkek nüfus, yüzde 55,6’sını bayan nüfus oluşturdu.
Nüfus projeksiyonlarına nazaran yaşlı nüfus oranının 2030 yılında yüzde 12,9, 2040 yılında yüzde 16,3, 2060 yılında yüzde 22,6 ve 2080 yılında yüzde 25,6 olacağı öngörüldü.
Yaşlı nüfusun yüzde 64,5’inin 65-74 yaş kümesinde yer aldığı görüldü
Yaşlı nüfus yaş kümesine nazaran incelendiğinde, 2017 yılında yaşlı nüfusun yüzde 61,6’sının 65-74 yaş kümesinde, yüzde 29,7’sinin 75-84 yaş kümesinde ve yüzde 8,6’sının 85 ve daha üst yaş kümesinde yer aldığı görülürken, 2022 yılında yüzde 64,5’inin 65-74 yaş kümesinde, yüzde 27,7’sinin 75-84 yaş kümesinde ve yüzde 7,9’unun 85 ve daha üst yaş kümesinde yer aldığı görüldü.
Yaşlı nüfusun yüzde 0,1’ini oluşturan 100 yaş ve üzerindeki yaşlı kişi sayısı, 2022 yılında 5 bin 344 oldu.
Yaş kümesine nazaran yaşlı nüfus oranı, 2017, 2022
Türkiye nüfusunun yaş yapısı değişti
Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranının yüzde 10,0’u geçmesi nüfusun yaşlanmasının bir göstergesidir. Türkiye’de yaşlı nüfus, başka yaş kümelerindeki nüfusa nazaran daha yüksek bir sürat ile artış gösterdi.
Küresel yaşlanma süreci olarak isimlendirilen “demografik dönüşüm” sürecinde olan Türkiye’de, doğurganlık ve ölümlülük suratlarındaki azalma ile birlikte sıhhat alanında kaydedilen gelişmeler, ömür standardının, refah seviyesinin ve doğuşta beklenen ömür müddetinin artması ile nüfusun yaş yapısı hal değiştirdi. Çocuk ve gençlerin toplam nüfus içindeki oranı azalırken yaşlıların toplam nüfus içindeki oranı artış gösterdi. Türkiye, oransal olarak yaşlı nüfus yapısına sahip ülkelere nazaran hala genç bir nüfus yapısına sahip olsa da, yaşlı nüfus sayısal olarak epey fazladır.
Nüfus piramidi, 1935, 1975, 2022
Türkiye nüfusunun ortanca yaşı yükseldi
Ortanca yaş, yeni doğan bebekten en yaşlıya kadar nüfusu oluşturan şahısların yaşları küçükten büyüğe hakikat sıralandığında ortada kalan kişinin yaşıdır. Nüfusun yaşlanması ile ilgili bilgi veren göstergelerden biri olan ortanca yaş, 2017 yılında 31,7 iken 2022 yılında 33,5 oldu. Ortanca yaş 2022 yılında erkeklerde 32,8, bayanlarda 34,2 olarak gerçekleşti.
Nüfus projeksiyonlarına nazaran, 2030 yılında 35,6, 2040 yılında 38,5, 2060 yılında 42,3 ve 2080 yılında 45,0 olacağı öngörüldü.
Yaşlı bağımlılık oranı 2022 yılında yüzde 14,5 oldu
Çalışma çağındaki yüz şahsa düşen yaşlı sayısını tabir eden yaşlı bağımlılık oranı, 2017 yılında yüzde 12,6 iken bu oran 2022 yılında yüzde 14,5’e yükseldi.
Nüfus projeksiyonlarına nazaran, yaşlı bağımlılık oranının 2030 yılında yüzde 19,6, 2040 yılında yüzde 25,3, 2060 yılında yüzde 37,5 ve 2080 yılında yüzde 43,6 olacağı öngörüldü.
Türkiye, yaşlı nüfus oranına nazaran sıralamada 184 ülke ortasında 66. sırada yer aldı
Birleşmiş Milletler dünya nüfus varsayımlarına nazaran 2022 yılı için dünya nüfusunun 7 milyar 975 milyon 105 bin 156 kişi, yaşlı nüfusun ise 782 milyon 998 bin 642 kişi olduğu varsayım edildi. Bu iddialara nazaran dünya nüfusunun yüzde 9,8’ini yaşlı nüfus oluşturdu. En yüksek yaşlı nüfus oranına sahip birinci üç ülke sırasıyla yüzde 29,9 ile Japonya, yüzde 24,1 ile İtalya ve yüzde 23,3 ile Finlandiya oldu. Türkiye, 184 ülke ortasında 66. sırada yer aldı.
Yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu vilayet Sinop oldu
Yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu vilayet, 2022 yılında yüzde 20,2 ile Sinop oldu. Bu ili yüzde 19,3 ile Kastamonu, yüzde 18,0 ile Giresun izledi. Yaşlı nüfus oranının en düşük olduğu vilayet ise yüzde 3,5 ile Şırnak oldu. Bu ili yüzde 4,0 ile Hakkari, yüzde 4,1 ile Şanlıurfa izledi.
Yaşlı nüfus oranının en yüksek ve en düşük olduğu 10 vilayet, 2022
İllere nazaran yaşlı nüfus oranı, 2022
Yaklaşık her 4 haneden birinde en az bir yaşlı fert bulunduğu görüldü
Türkiye’de 2022 yılında toplam 26 milyon 75 bin 365 haneden 6 milyon 276 bin 433’ünde yaşlı nüfus olarak tanımlanan, 65 ve daha üst yaşta en az bir fert bulunduğu görüldü. Öteki bir sözle, hanelerin yüzde 24,1’inde en az bir yaşlı fert yaşadığı görüldü.
Türkiye’de 1 milyon 632 bin 874 yaşlının tek başına yaşadığı görüldü
En az bir yaşlı fert bulunan 6 milyon 276 bin 433 hanenin 1 milyon 632 bin 874’ünün tek başına yaşayan yaşlı fertler oluşturdu. Bu hanelerin yüzde 74,7’sini yaşlı bayanlar, yüzde 25,3’ünü ise yaşlı erkekler oluşturdu.
Tek kişilik yaşlı hanehalkı oranının en yüksek olduğu vilayet Burdur oldu
En az bir yaşlı fert bulunan haneler içinde tek kişilik yaşlı hanehalkı oranının en yüksek olduğu vilayet, 2022 yılında yüzde 35,5 ile Burdur oldu. Bu ili yüzde 35,0 ile Balıkesir, yüzde 34,5 ile Çanakkale izledi. Bu oranın en düşük olduğu vilayet ise yüzde 7,8 ile Hakkari oldu. Bu ili yüzde 13,5 ile Batman, yüzde 14,7 Şırnak ile izledi.
En az bir yaşlı fert bulunan hanelerin yüzde 57,2’sinin 3 ve daha fazla kata sahip binalarda ikamet ettiği görüldü. Kelam konusu hanelerin yüzde 60,1’inin asansör bulunmayan, yüzde 39,9’unun ise asansörü bulunan binalarda yaşadığı görüldü.
Okuma yazma bilen yaşlı nüfus oranı 2021 yılında yüzde 85,6 oldu
Yaşlı nüfus içinde okuma yazma bilenlerin oranı 2017 yılında yüzde 80,4 iken 2021 yılında yüzde 85,6 oldu. Okuma yazma bilmeyen yaşlı nüfus oranı 2017 yılında yüzde 19,6 iken 2021 yılında yüzde 14,4 oldu. Okuma yazma bilmeyen yaşlı bayanların oranının, 2021 yılında yaşlı erkeklerin oranından 5,3 kat fazla olduğu görüldü. Okuma yazma bilmeyen yaşlı bayanların oranı yüzde 22,3 iken yaşlı erkeklerin oranı yüzde 4,2 oldu.
Yaşlı nüfusun cinsiyete nazaran okuma yazma oranı, 2017, 2021
Okuma yazma bilen yaşlı nüfus oranı 2021 yılında yüzde 85,6 oldu
Yaşlı nüfus içinde okuma yazma bilenlerin oranı 2017 yılında yüzde 80,4 iken 2021 yılında yüzde 85,6 oldu. Okuma yazma bilmeyen yaşlı nüfus oranı 2017 yılında yüzde 19,6 iken 2021 yılında yüzde 14,4 oldu. Okuma yazma bilmeyen yaşlı bayanların oranının, 2021 yılında yaşlı erkeklerin oranından 5,3 kat fazla olduğu görüldü. Okuma yazma bilmeyen yaşlı bayanların oranı yüzde 22,3 iken yaşlı erkeklerin oranı yüzde 4,2 oldu.
Yaşlı nüfusun işgücüne katılma oranı 2021 yılında yüzde 11,3 oldu
İşgücü istatistiklerine nazaran, işgücüne katılma oranı 2017 yılında 15 ve daha üst yaştaki nüfus için yüzde 52,8 iken 2021 yılında yüzde 51,4 oldu. Bu oran yaşlı nüfus için 2017 yılında yüzde 12,2 iken 2021 yılında yüzde 11,3 oldu. İşgücüne katılma oranı cinsiyete nazaran incelendiğinde, bu oran yaşlı erkek nüfusta 2021 yılında yüzde 18,6 iken yaşlı bayan nüfusta yüzde 5,4 oldu. Yaşlı nüfustaki işsizlik oranının 2017 yılında yüzde 2,2 iken 2021 yılında yüzde 3,0 olduğu görüldü.
Yaşlılar 2021 yılında en fazla dolanım sistemi hastalıklarından hayatını kaybetti
Ölüm ve mevt nedeni istatistiklerine nazaran, 2021 yılında ölen yaşlıların yüzde 37,6’sı sirkülasyon sistemi hastalıkları nedeniyle hayatını kaybetti. Bu hastalığı ikinci sırada yüzde 15,0 ile teneffüs sistemi hastalıkları, üçüncü sırada yüzde 12,0 ile uygun huylu ve makus huylu tümörler takip etti.
Ölüm nedenleri cinsiyete nazaran incelendiğinde, cinsiyetler ortası en kıymetli farkın düzgün huylu ve berbat huylu tümörlerde olduğu görüldü. Uygun ve makûs huylu tümörler nedeniyle hayatını kaybeden yaşlı erkeklerin oranı yaşlı bayanların oranının yaklaşık iki katı oldu. Âlâ ve makus huylu tümörler nedeniyle hayatını kaybeden yaşlı erkeklerin oranı yüzde 15,3 iken yaşlı bayanların oranı yüzde 8,5 oldu.
Ölüm nedeni ve cinsiyete nazaran ölen yaşlıların oranı, 2021
