Besin bedeli nedeniyle sofraların vazgeçilmezi olan yumurta, insan bedeninin gereksinimi olan bedellerin birçoklarına sahip. Protein deposu olan yumurta, insan sıhhatine yararlı 9 amino asiti bünyesinde barındırıyor. Getirilen mecburî kod uygulamasına dek yumurta etiketleri üzerinde yer alan organik yumurta, köy yumurtası, doğal yumurta, özgür gezen tavuk yumurtası üzere tabirlerle kimi vakit tüketicinin yanıltılması kelam konusu oluyordu. Ayrıyeten bu durum haksız bir rekabet oluşturuyordu.
Yumurta kodunu damgalamak zarurî mu?
24 Kasım 2017 tarihinde Türk Besin Kodeksi Yumurta Tebliği‘nde yapılan değişiklik ile birlikte ‘Yetiştirme Metodu Kodu’nun, işletme ve kümes numarasının da bulunduğu ve yumurta kabuğuna damgalanması biçiminde gerçekleşen mecburî bir uygulamaya imza atıldı. Yeni düzenlemeler öncesi bu kodların yerine; TR, üretimin yapıldığı vilayetin plaka kodu ve kümes işletme numarası yazılıyordu.
Yapılan düzenlemeyle yumurtaların üzerine, alındığı tavuğun cinsini ve kalitesini tabir eden kimi kodlar yazılıyor. Yumurta kodu olmayan yumurtaların satışı da büsbütün yasaklandı. Köy yumurtası olarak satılan fakat nerede, nasıl üretildiği muhakkak olmayan yumurtaların satışının önüne geçildi. Buna nazaran üzerinde rastgele bir numara bulunmayan yumurtalar muhakkak alınmamalı.
İşletmelerin yaptığı açıklamalar aldatıcı olmasın diye bakanlık tarafından düzenlemelerle belirlenen yumurta kodlarını ne kadar biliyoruz? İşletme ve kümes numarasının önüne yazılan yetiştirme metodu kodu ne demek? Dört kümede toplanan ve yumurta üzerine damgalanan yetiştirme metodu kodları şu halde:
Yumurtaların üzerindeki kodlar ne manaya geliyor?
- 0 Numaralı Kod: Organik yumurta/ Organik yetiştiricilik
- 1 Numaralı Kod: Gezen tavuk yumurtası/ Açık dolanıma erişim yetiştiriciliği
- 2 Numaralı Kod: Kümes yumurtası/ kümeste kafessiz yetiştiricilik
- 3 Numaralı Kod: Kafes yumurtası/ kafesli yetiştiricilik
0 Numaralı Kod: Organik Yumurta
Yumurtanın, organik bir halde beslenen tavuktan alındığını anlatıyor. Yani tavuğa yetiştirildiği mühlet kapsamında hiç hormon verilmediği ve büsbütün organik yem ile beslendiğini gösteriyor.
Bu koda sahip olan yumurta, en sağlıklı olan yumurta çeşidi. Fiyatı da bu yüzden başkalarına kıyasla daha yüksek.
1 Numaralı Kod: Gezen Tavuk Yumurtası
1 numaralı kod, yumurtanın gezen tavuk yumurtası olduğunu belirtiyor. Tavukların rahatça gezebileceği bir alanları var demek. Lakin bu kod, yumurtanın organik olduğunu göstermiyor.
Tavukların yetiştiriciliği sırasında hormon yahut GDO’lu yem kullanımında rastgele bir kısıtlama bulunmuyor.
2 Numaralı Kod: Kümes Yumurtası
Yumurtanın kümeste dolaşan tavuktan elde edildiğini gösteriyor. Bu tavukların dolaşmak için belli ve sonlu bir alanı var.
Tavuklar yetiştirilirken hormon yahut GDO’lu yem kullanımında rastgele sonluluk kelam konusu değil.
3 Numaralı Kod: Kafes Yumurtası
3 numara, yumurtanın kafeste yetiştirilen tavuktan alındığını söylüyor. Yani 0,1 ve 2 kodlu yumurtalara nazaran en sıhhatsiz yumurta çeşidi.
Tavuklar yetiştirilirken hormon yahut GDO’lu yem kullanımında rastgele bir mani bulunmuyor.
