ANKARA Milliyet – Amasra’daki maden faciasının nedeninin tespitine yönelik çalışmalar sürerken, Sayıştay’ın Amasra Kurum Müdürlüğü’ne bağlı madene ait 2019 tarihli kontrol raporu tartışma yarattı. CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz’ın facianın çabucak akabinde yaptığı paylaşımda görseline de yer verdiği Sayıştay raporunda “2019 yılında kurumun dengelenmiş üretim derinliği -300 metre olmuştur. Bu derinleşme, ani gaz degajı ve grizu patlaması üzere önemli kaza risklerinin artmasına neden olmaktadır. Çalışılan damarların tamamında gaz içeriklerinin yüksek olduğu, münasebetiyle degaj kapasitelerinin de yüksek olduğu, arıza zonlannda riskin daha da arttığı bilinmektedir. Bu nedenle kuruluş ocaklarında ilgili mevzuat kararlarının yanı sıra ‘Kurum Degaj Yönergesi’ kararlarının titizlikle uygulanması gerekmektedir” tabirleri dikkat çekti.
Raporda Amasra’daki ocakların giderek derinleşmesinin üretim zorluklarının önündeki en büyük pürüz olduğuna değinilerek şu sözlere yer verildi: “Üretim alanlarında konsantrasyona gidilerek ocak açıklıklarının azaltılması, efektif çalışma saatlerinin artırılmasına yönelik olarak teknolojik imkanlardan yararlanılması, daha pak kömür elde edilmek suretiyle satılabilir oranının yükseltilmesi, klasik ayaklarda üretim arınlarının tamamının bir kezde kazılabilmesi, öteki bir tabirle ayak çalışma uzunluğu oranlarının artırılması, klasik ayaklarda uygun kalınlık ve uygun meyillerde bir kadro hafriyat çalışanına verilen iş ölçülerinin arttırılması, yer altı personellik dağılımının optimizasyonu, uygun çalışma ve çalıştırma tertibinin sağlanması, ocak içi kontrollerinin artırılması, iş disiplinin korunması, iş yerinde çalışma ahengini bozan, müsaadesiz işe gelmeyen, üretimi aksatan, disiplinsiz hareket eden ve bunu alışkanlık haline getiren emekçilere 4857 Sayılı İş Kanunu kararlarının odunsuz uygulanması, ile üretimin ve işgücü verimliliklerinin artırılması, münasebetiyle maliyetlerin azaltılması mümkün olabilecektir”
Kazalar sıralandı
Raporda ayrıyeten bu işletmede 102’si yeraltında, 10’u yerüstünde olmak toplam 112 iş kazası olduğu, bu kazalar sonucunda 112 emekçinin yaralandığı, 112 kazanın 28’inin göçükler nedeniyle, 53’ünün düşme, çarpma, yuvarlanma, kayma üzere türlü nedenlerle, 17 adedinin gereç taşıma, kullanma esnasında, 7’sinin el ile nakliyat, 5’inin mekanik nakliyat, 1’inin makine elektrik nedeniyle oluştuğuna dikkat çekildi.
En büyük acı Soma
Türkiye’de son 40 yılda büyük kısmı grizu patlamasından kaynaklanan kimi maden ocağı kazaları ve can kayıpları şöyle:
7 Mart 1983: Zonguldak Armutçuk: 103
10 Nisan 1983: Zonguldak Kozlu: 10
7 Şubat 1990: Amasya Yeni Çeltek: 68
3 Mart 1992: Zonguldak Kozlu: 263
26 Mart 1995: Yozgat Sorgun: 37
22 Kasım 2003: Karaman Ermenek: 10
8 Eylül 2004: Kastamonu Küre: 19
21 Nisan 2005: Kütahya Gediz: 18
2 Haziran 2006: Balıkesir Dursunbey: 17
10 Aralık 2009: Bursa Mustafakemalpaşa: 19
23 Şubat 2010: Balıkesir Dursunbey: 13
17 Mayıs 2010: Zonguldak Karadon: 30
6 Şubat 2011: Kahramanmaraş Elbistan: 11
13 Mayıs 2014: Manisa Soma: 301
28 Ekim 2014: Karaman Ermenek: 18
17 Kasım 2016: Siirt Şirvan: 16
‘Kurallara sıkı riayet ediliyor’
Bu paylaşımın akabinde birtakım medya organlarında “Çalışılan ortamdaki havada yüksek metan gazi tespit edildi” istikametinde yer alan haberler üzerine Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) yazılı açıklama yaptı. Açıklamada şunlar kaydedildi:
“2019 yılında yayımlanan Sayıştay raporuna atıfta bulunularak yapılan haberlerde, çalışan damarların tamamında gaz içeriğinin yüksek olduğu tabir edilmektedir. Kelam konusu haberlerde kömürün içerisinde yer alan metan gazı, ‘Çalışılan ortamdaki havada yüksek metan gazi tespit edildi’ biçiminde lanse edilmektedir. Kelam konusu tabir büsbütün yanlıştır. Ocak içerisindeki havalandırma ile kömürün bünyesindeki metan gazı birbirinden farklı mevzulardır. Hasebiyle bu durum iş sıhhatini ve güvenliğini etkileyen bir durum değildir. Öte yandan kurumumuzdaki tüm kurumlarımızda maden iş sıhhati ve güvenliği kurallarına sıkı sıkıya riayet edilerek üretim yapılmaktadır.”
‘Dezenformasyon var’
Açıklamada, Sayıştay Başkanlığı Güç Küme Başkanlığı’na atanan İbrahim Özkarcı’nın ziyareti ile ilgili yapılan haberlerle ilgili olarak da “Ziyaret esnasında Özkarcı, yeraltı ocağımızı ziyaret etmiştir. Kelam konusu ziyaret kontrol maksatlı olmayıp, yalnızca kurumumuza yapılan bir nezaket ziyaretidir. Kelam konusu haberler gerçeği yansıtmadığı üzere dezenformasyon içermektedir. TTK Amasra Müessesesi’nde üretim esnasında Kurum Degaj Yönergesi kararları titizlikle uygulanmaktadır” tabirleri kullanıldı.